Giáo án điện tỠlà hiện đại?
TTO - Hiện nay, có rất nhiá»u ngÆ°á»i lầm tưởng dạy há»c bằng giáo án Ä‘iện tỠđồng nghÄ©a vá»›i phÆ°Æ¡ng pháp giáo dục chủ Ä‘á»™ng, giáo dục hiện đại, và nghÄ© mình dạy há»c bằng giáo án Ä‘iện tỠđồng nghÄ©a vá»›i hiện đại. Suy nghÄ© đó có đúng không?
Giáo án Ä‘iện tá», suy cho cùng, đó chỉ là má»™t phÆ°Æ¡ng tiện giảng dạy vá»›i mục Ä‘Ãch là m cho bà i há»c sống Ä‘á»™ng hÆ¡n, có nhiá»u và dụ thá»±c tế trá»±c quan hÆ¡n, và nếu biết phát huy thì rõ rà ng sẽ thu hút há»c sinh hÆ¡n.
Và dụ, trong môn lịch sá», khi nói vá» Äiện Biên Phủ, vá»›i giáo án Ä‘iện tá», các há»c sinh được xem những hình ảnh, những phim tÆ° liệu… nói vá» Äiện Biên Phủ xÆ°a và nay. Trong môn sinh váºt, khi há»c vá» má»™t loà i Ä‘á»™ng váºt nà o đó, các em được xem những hình ảnh trá»±c quan vá» Ä‘á»™ng váºt đó... Có nhÆ° thế giáo trình Ä‘iện tá» sẽ phát huy được Æ°u thế so vá»›i giáo án truyá»n thống.
Thế nhÆ°ng, nếu cho rằng giáo án Ä‘iện tá» là có thể thay thế tất cả thì đó lại là sai lầm. Giáo án Ä‘iện tá» chỉ phát huy tác dụng khi ngÆ°á»i sá» dụng (ngÆ°á»i thầy) phải tháºt sá»± giá»i chuyên môn, kết hợp linh hoạt giữa hình ảnh và khả năng thuyết trình, gợi mở - năng lá»±c là m chủ buổi thuyết giảng vá»›i sá»± tham gia tÃch cá»±c của há»c sinh.
Má»™t bà i giảng có hay đến cỡ nà o nhÆ°ng thiếu những và dụ mang tÃnh trá»±c quan rõ rà ng chÆ°a đủ. Mặt khác bà i giảng có đầy những hình ảnh trá»±c quan, thế nhÆ°ng ngÆ°á»i thầy không đủ sức liên kết, khai thác má»™t cách hợp lý các và dụ ấy, nhiá»u khi há»c sinh còn rối thêm; chẳng hiểu bản chất của vấn Ä‘á» mà chỉ thấy bá» ngoà i của những và dụ trá»±c quan má»™t cách thoáng qua.
Má»™t vấn Ä‘á» khác cần Ä‘á» cáºp đến, đó là năng lá»±c hiểu biết thấu đáo vá» kỹ thuáºt trình chiếu. Má»™t trong những nguyên tắc của trình chiếu PowerPoint là “8 x 8â€. Có nghÄ©a là má»™t khi sá» dụng phÆ°Æ¡ng pháp trình chiếu khi thuyết giảng (trong Ä‘iá»u kiện kÃch cỡ mà n hình phổ thông nhÆ° hiện nay là 2m x 2m) thì số lượng ngÆ°á»i tối Ä‘a không quá 64 ngÆ°á»i (8x8); mà n hình không quá 8 dòng chữ, má»—i dòng không quá 8 từ.
Nguyên tắc nà y đảm bảo tất cả má»i ngÆ°á»i có thể nhìn rõ những gì diá»…n ra trên mà n hình. Muốn nhÆ° váºy, ngÆ°á»i thầy phải có khả năng khái quát các ná»™i dung chủ yếu của bà i há»c trÆ°á»›c khi trình chiếu, tránh trÆ°á»ng hợp Ä‘Æ°a nguyên má»™t trang Word lên mà n hình vá»›i những dòng chữ li ti (đây là hiện tượng phổ biến hiện nay).
Ngoà i ra, má»™t hiện tượng phổ biến khác là khi ngÆ°á»i thầy giảng bà i bằng giáo án Ä‘iện tá» thÆ°á»ng đứng “chết†tại máy tÃnh và hoà n toà n lệ thuá»™c và o ná»™i dung giáo án. Äây là điá»u tối kỵ. Má»™t buổi há»c sống Ä‘á»™ng khi có sá»± kết nối giữa thầy giáo vá»›i há»c sinh. Việc đứng má»™t chá»— rõ rà ng là m hạn chế sá»± gần gÅ©i giữa thầy và trò.
NgÆ°á»i thầy chỉ nên sá» dụng phÆ°Æ¡ng pháp trình chiếu khi cần thiết, không phải bà i giảng nà o cÅ©ng cứ chiếu hình.
Tôi đã từng há»c những ngÆ°á»i thầy, mặc dù không có giáo án Ä‘iện tá», nhÆ°ng vẫn cuốn hút ngÆ°á»i há»c từ đầu đến cuối bằng lối thuyết trình hà i hÆ°á»›c, dà dá»m và những kiến thức rá»™ng lá»›n. Thầy Ä‘á»c thÆ¡, kể những câu chuyện thá»±c tế là m tôi cảm thấy sá»± kiện ấy hiển hiện ngay trÆ°á»›c mắt.
Tôi cÅ©ng đã từng há»c các buổi há»c bằng phÆ°Æ¡ng pháp trình chiếu giáo án Ä‘iện tá», có hình ảnh, có phim minh há»a, nhÆ°ng tháºt sá»± há»c xong chẳng hiểu gì cả.
Tôi đã từng Æ°á»›c nếu kết hợp mặt tối Æ°u giữa hai phÆ°Æ¡ng pháp thuyết giảng nêu trên có lẽ tôi sẽ có má»™t buổi há»c tuyệt vá»i.
Xin có và i lá»i chia sẻ.
NGUYỄN THANH NHỰT(Theo Tuổi trẻ)
Â
|